GAZİ PAŞA DENİZLİ’DE

HÜSAMETTİN ATAMAN

ISBN: 978-625-97194-8-1 (17x24, 176 sayfa, kitap kağıdı)

Gazi Paşa (Gazi Mustafa Kemal Atatürk), ülkenin herhangi bir bölgesinde önemli bir toplumsal olay olduğunda, anında o bölgeye bir gezi düzenler ve olayın nedenlerini, gelişmesini, sonuçlarını, halkın o olay ile ilgili düşüncelerini yerinde görür ve gelecek için alınacak kararlar hakkında o yörede o olaydan doğrudan etkilenenlerden bilgi alırdı.

Gazi Paşa’nın Denizli’ye 4 Şubat 1931 günü yaptığı gezi ile ilgili araştırmalarıma başladığımda, yukarıdaki görüşten hareketle, gezi öncesi oluşan toplumsal, ekonomik ve siyasal olayları incelemeye aldım. Bu olaylardan birincisi Serbest Fırka’nın kurulması gelişmesi ve Belediye seçimlerine katılarak büyük başarı elde etmesi, ikincisi de Menemen’de meydana gelen gerici ayaklanma girişimidir.

Gazi Paşa Denizli’ye geldiğinde en dikkat çeken durum, karşılayanlar arasında Millî Mücadele Dönemi’nin Denizli Kuvayımilliye Reisi Müftü Ahmet Hulusi Efendi’nin olmayışıdır.

Bazılarına göre hasta olduğundan, bazılarına göre Denizli dışında olduğundan karşılamaya gelmediği söylense de Millî Mücadele başlangıcında iyi dost olan bu ikilinin arasının zaman içerisinde gelişen bazı olaylardan dolayı açılmış olduğu bu gezi dolayısıyla açığa çıkmış bulunmaktadır. Zaten üç yıl önce dönemin Başbakanı İsmet Paşa Denizli’ye geldiğinde Müftü Efendi’yi evinde ziyaret etmiş, Müftü Efendi Ankara yönetiminin girişimlerini beğenmediğini kendisine bizzat ifade etmiştir.

4 Şubat 1931 günü gerçekleşen bir günlük Denizli ziyaretinde Gazi Paşa Müftü Ahmet Hulusi Efendi’nin adını bir kez bile telâffuz etmemiş, bunun yanı sıra Müftü Efendi de Gazi Paşa’ya ulaşmak için herhangi bir girişimde bulunmamıştır.

Gazi Paşa, “Büyükçe bir köy görünümünde” diye nitelendirdiği Denizli’nin eğitim ve sağlık hizmetlerinin yanında kentin planlı gelişmesi konusu ile de yakından ilgilenmiş, bu konularda yetkililere gerekli talimatları vererek kentten ayrılmıştır.